Pamiętnik drozdowiaka. Pamięć o zwykłych-niezwykłych bohaterach. – red. Małgorzata K. Frąckiewicz, Monika Smakowska

Zawarte w Pamiętniku drozdowiaka wspomnienia przepisano z maszynopisu otrzymanego z Centrum Dokumentacji, który został sporządzony na podstawie rękopisu przekazanego do Archiwum Wschodniego przez jego autora, Aleksandra Pieńkowskiego urodzonego pod koniec XIX wieku w Drozdowie, w gminie Piątnica.

Bardzo istotnym elementem fabuły Pamiętnika są fakty z historii lokalnej i swego rodzaju biografie ludzi wywiezionych. W Pamiętniku drozdowiaka słychać m.in. echa wojny z 20. roku i  wojny obronnej Polski. Jest tu zachowana pamięć o wywózkach, ale także np. o tzw. Polskiej Organizacji Podziemnej, tępionej przez sowieckiego okupanta padpolnaj. Zachowały się w Pamiętniku poświadczone losy m.in. osób, które zginęły na nieludzkiej ziemi, lecz także tych, które wróciły. Są w Pamiętniku liczne wątki, dopełniające i potwierdzające zdarzenia związane np. z Łomżą i łomżanami, co ma istotne znaczenie dla dziejów miasta i historii rodzin w nim mieszkających, których przodkowie są bohaterami wspomnień drozdowiaka.

Snute w Pamiętniku wspomnienia przywracają historię dawnego Drozdowa, Piątnicy, Łomży czy Jedwabnego, zaś losy ich mieszkańców przejmują i uczą pokory. Wiara tych ludzi, uszanowanie tradycji, zachowanie człowieczeństwa, poczucia tożsamości, nawet w strasznych warunkach, są przykładem tego, że świadomość to ogromna siła ocalająca człowieka. Ponadto postawy deportowanych potwierdzają niezwykłą wartość życia, które oni chronili, jak najcenniejszy skarb, udowadniając, jak olbrzymie pragnienie życia tkwi w człowieku i jak kruche jest samo życie ludzkie.

Pamiętnik utrwalił i zachował ludzi, ich wybory, doświadczenia i postawy.